O odpadach w Ministerstwie Środowiska

W dniu 17 maja br. Zarząd KIGO  spotkał się w Ministerstwie Środowiska z panem Sławomirem Mazurkiem – Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Środowiska i panią Magdą Gosk – Dyrektorem Departamentu Gospodarki Odpadami. Na zaproszenie naszej Izby w spotkaniu udział wziął także współpracujący z nami od lat  pan Johann Mayr – Bundeskoordinator ARGE (Austria), Członek Municipal Waste Europe i orędownik samorządowego modelu gospodarki odpadami propagujący sprawdzone rozwiązania systemowe, które z pozytywnym efektem działają w krajach  UE  i mogą stać się przykładem dla krajów, w których usystematyzowanie systemów gospodarki odpadami wciąż jeszcze trwa.

 

Johann Mayr w swojej wypowiedzi zaznaczył, że na osiągane w Austrii wysokie poziomy recyklingu i odzysku odpadów komunalnych wpływa przede wszystkim fakt wczesnego wdrożenia właściwych przepisów prawnych oraz ich faktyczna realizacja w praktyce, poddana odpowiedniemu nadzorowi  powołanej  w tym celu agencji, podległej Ministerstwu Środowiska.

Już na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia gospodarkę odpadami  w Austrii uregulowała ustawa o federalnej gospodarce odpadami, ustawa o funduszu rekultywacji składowisk odpadów (1991); rozporządzenie w sprawie selektywnej zbiorki odpadów komunalnych (1992), wymóg odrębnego gromadzenia odpadów niebezpiecznych (1991), rozporządzenie o opakowaniach (1993), wprowadzające odpowiedzialność wytwórcy za opakowania. W 1996 r. weszło w życie rozporządzenie o składowiskach zakazujące  od roku 2004  składowania na składowiskach odpadów o zawartości węgla powyżej 5%; W roku 2003  zaczęło obowiązywać rozporządzenie o pojazdach wycofanych z eksploatacji zaś w roku 2005 rozporządzenie w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Wprowadzono także odpowiedzialności wytwórcy za ELV i ZSEE.

Wdrażanie powyższych  uregulowań prawnych poparto intensywną i stałą edukację mieszkańców  oraz zatrudnieniem wysokiej klasy specjalistów gospodarki odpadami.

Powyższe działania plasują  dzisiaj Austrię w czołówce krajów europejskich legitymujących się najlepszymi efektami ekologicznymi i najwyższymi poziomami odzysku i recyklingu odpadów komunalnych.

W opinii dr’a Johanna Mayr’a niestety nawet dla Austrii spełnienie założeń Circural Economy Package nie będzie łatwe. Z przeprowadzonych w Austrii analiz (raport http://publik.tuwien.ac.at/files/PubDat_247861.pdf) wynika, że 13% wzrost współczynnika segregacji u źródła (tj. wzrost o 580 000 ton lub 68 kg na osobę na rok) oraz 14% wzrost całkowitego kosztu ekonomicznego prowadzi do uzyskania optymalnego poziomu pod względem ekologicznym i ekonomicznym.

Jednakże tematykę spotkania zdominowała wypowiedź dr`a Mayra na temat rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Przedstawione przez niego europejskie rozwiązania prawne w tym zakresie stały się przyczynkiem dla  burzliwej dyskusji nad  wprowadzeniem rozwiązań prawnych regulujących kwestię finansowej odpowiedzialności producentów, tak aby środki finansowe od producentów opakowań pokrywały  realne koszty odzysku surowców z podziałem na poszczególne frakcje. Powinny one zawierać: koszty zbiorki, przetworzenia, zagospodarowania (zbelowania, transportu). Jako bezsprzeczny uznano fakt, że środki na te cele powinny funkcjonować w tym miejscu systemu gdzie ponoszone są nakłady na recykling i odzysk odpadów.  Zwiększenie odpowiedzialności producentów stworzyłoby realną szansę na ograniczenie masy produkowanych opakowań, zwiększenie poziomów recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych oraz ich rzetelne zagospodarowanie.