Ostatnie pożary w gospodarce odpadami stały się głośnym tematem medialnym i uwidoczniły jak bardzo ważnym aspektem naszej gospodarki narodowej jest branża odpadowa oraz  jak  ogromny wpływ ma ona na  jakość zdrowia i życia mieszkańców, a także na środowisko. Branża odpadowa, dostosowując swoją działalność do zachodzących zmian prawnych, dokonała olbrzymiego skoku technologicznego i organizacyjnego w ostatnich latach. Stało się to możliwe dzięki wytężonej pracy przedsiębiorców oraz zdeterminowaniu władz krajowych i samorządowych we wdrażanie kolejnych etapów ?rewolucji? śmieciowej.  Dzisiejsza sytuacja to efekt braku powiązania gospodarki odpadami z innymi branżami oddziałowującymi na środowisko oraz gospodarkę narodową. To także efekt wprowadzonego przez Chiny zakazu importu, m. in. tworzyw sztucznych i makulatury oraz niekontrolowany napływ odpadów do Polski.

Dlatego Krajowa Izba Gospodarki Odpadami zaapelowała do władz ustawodawczych o podjęcie jak najszybszych działań mających na celu dalsze i skuteczniejsze uszczelnienie systemu gospodarki odpadami w zakresie kontroli strumienia  odpadów oraz pilne podjęcie prac nad budową stabilnego rynku odbioru odpadów, poprzez stworzenie narodowego programu odzysku i recyklingu odpadów, opartego na:

– finansowej odpowiedzialności podmiotów wprowadzających opakowania na rynek, w której podmioty te ponoszą całkowite koszty odzysku i recyklingu opakowań oraz odpadów opakowaniowych.

– położeniu nacisku na promocję ekoprojektowania czyli  promowanie mniej złożonego
i problematycznego składu opakowań co mogłoby obniżyć koszty recyklingu aż o połowę.

– budowę narodowego programu odzysku i recyklingu odpadów poprzez wdrożenie systemu zachęt jak, np. obniżony VAT na produkty z recyklingu i recyklaty.

– wsparciu organizacyjnym i finansowym dla rozwoju technologii i rynku recyklingu poprzez budowę odpowiedniej ilości zakładów.

– wykorzystanie energetyczne potencjału odpadów, które są po procesach recyklingu lub ich przetworzenie jest nieuzasadnione ekonomicznie.

– wykorzystanie gazu z odpadów bio i kuchennych do zasilania systemów ciepłowniczych lub do produkcji czystej energii.

Rozwój rynku recyklingu jest niezbędny dla budowania stabilnego systemu w gospodarce odpadami.  Jak pokazują badania Deloitte, ?Zwiększone cele recyklingu tworzyw sztucznych w UE: ocena oddziaływania na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo, 2015? osiągnięcie celów w zakresie recyklingu tworzyw sztucznych będzie wymagało szacunkowych inwestycji w Unii Europejskiej w wysokości od 8,4 do 16,6 mld. EURO. Te dane przełożą się także na rynek polski dlatego tak ważne jest jak najszybsze opracowanie narodowego programu recyklingu i odzysku w ramach krajowego programu . Tym bardziej, że w gospodarce odpadami w Polsce istnieje luka finansowa wynikająca z tego,  że  podmioty wprowadzające  na rynek opakowania  nie wnoszą środków finansowych pokrywających realne koszty ich odzysku.

Zagrożenie stwarzają pełne magazyny

Nie ma chyba regionu w Polsce, w którym magazyny odpadów selektywnie gromadzonych nie pękałyby w szwach stwarzając zagrożenie pożarowe i epidemiologiczne. Niestety brak odbiorców surowców i paliwa alternatywnego uniemożliwia przedsiębiorstwom ich rozładowanie.

Sytuacja jest tak poważna, że przedsiębiorcy  województwa  śląskiego  alarmują, że może ona doprowadzić do braku możliwości  dalszego odbioru odpadów z terenów zamieszkałych.

Dlatego KIGO, po raz kolejny, apeluje o stworzenie warunków prawnych i wprowadzenie instrumentów finansowych zachęcających do budowy instalacji wykorzystujących potencjał energetyczny odpadów w systemach energetycznych lub cieplnych oraz w przemyśle energochłonnym, poprzez współspalanie mniej kalorycznej frakcji RDF. Wykorzystanie energetyczne odpadów – zgodne z zapisami Dyrektyw unijnych i prawodawstwa polskiego oraz założeń gospodarki obiegu zamkniętego – stwarza olbrzymie szanse na odzysk odpadów, z którymi po wielokrotnym przetworzeniu nie będziemy w stanie nic zrobić.

Instalacje Przetwarzania Odpadów Komunalnych wykonują swoje zadania zgodnie z prawem i z dbałością o uzyskanie wymaganych przepisami  coraz wyższych poziomów odzysku i recyklingu odpadów dlatego dzięki poczynionym inwestycjom zwiększają co roku swoją efektywność. Zwiększająca się ilość odpadów wytwarzanych przez mieszkańców prowadzi do sytuacji, że coraz większa ilości odpadów wymaga przetworzenia w dalszych instalacjach. Tymczasem w wielu miejscach  rynek odbioru odpadów w celu ich dalszego wykorzystania praktycznie nie istnieje.

Pokładamy wielkie nadzieje w tym, że potrzebne zmiany w najbliższym czasie zostaną wprowadzone w życie, poprzez odpowiednie regulacje prawne i systemowe.

Tomasz Uciński

Prezes Zarządu

Krajowa Izba Gospodarki odpadami