Konferencja branży gospodarki odpadami, pt.: ?System gospodarki odpadami w dobie realizacji modelu gospodarki obiegu zamkniętego?, poświęcona wdrażaniu nowych regulacji prawnych oraz wypracowaniu nowych rozwiązań systemowych w gospodarce odpadami miała miejsce w dniach 30 stycznia ? 1 lutego 2020r. w hotelu QUBUS w Krakowie. Organizatorem była Krajowa Izba Gospodarki Odpadami oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w Krakowie.
W konferencji udział wzięło ponad 150 przedstawicieli przedsiębiorstw komunalnych
i samorządów z całej Polski. Otwarcia konferencji dokonali Tomasz Uciński ? prezes Zarządu Krajowej Izby Gospodarki Odpadami wraz z Henrykiem Kultysem ? Współgospodarzem spotkania i prezesem Zarządu Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania w Krakowie, którzy przywitali gości honorowych spotkania: Pawła Ciećkę ? Głównego Inspektora Ochrony Środowiska,  Dominika Bąka ? Zastępcę Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, Andrzeja Kierzka ? Zastępcę Prezydenta Miasta Koszalina oraz Jego Magnificencję Jana Kaziora ? Rektora Politechniki Krakowskiej.

Pierwszy dzień konferencji zainaugurował wykład Jarosława Rolińskiego ? Dyrektora Departamentu Gospodarki Odpadami Narodowego Funduszu Ochrony środowiska na temat możliwości pozyskiwania środków finansowych z NFOŚiGW na cele gospodarki odpadami. Minister Paweł Ciećko przedstawił referat poświęcony roli Głównej Inspekcji Ochrony Środowiska w gospodarce odpadami i prezentujący nowe uprawnienia i narzędzia kontrolne inspektorów oraz instrumenty sankcyjne w inspekcji środowiska.

Wokół odzysku energetycznego odpadów

Aleksander Sobolewski ? Dyrektor Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla omówił perspektywy zagospodarowania frakcji palnej odpadów w Polsce. Termiczne przetwarzanie odpadów może przyczynić się do rozwiązania dwóch obecnych problemów gospodarczych ? po pierwsze daje możliwość zagospodarowania frakcji energetycznej odpadów po drugie może zastępować konwencjonalne źródła energii, przez co wpisuje się w ideę gospodarki o obiegu zamkniętym. Dodatkowo rozwiązanie to umożliwia wykorzystanie odpadów w możliwie najmniejszej odległości od ich powstania. Niestety obecne przepisy prawa nie dają możliwości pełnego wykorzystania potencjału energetycznego odpadów. Dlatego należy stworzyć warunki dla lokalnego wykorzystania odpadów mających znaczną wartość energetyczną poprzez lokalne zagospodarowanie odpadów w istniejących systemach ciepłowniczych co zagwarantuje także odpowiednie i pewne dostawy taniej energii.

Przedstawione przez Andrzeja Sobolewskiego tezy poparł w swoim wystąpieniu Rafał Szkaradziński ? Wójt Gminy Szaflary, który przedstawił odzysk energetyczny odpadów jako element zrównoważonego rozwoju Gmin.

Podsumowując powyższe rozważania Tomasz Uciński przypomniał, że ?Krajowa Izba Gospodarki Odpadami od lat optuje za takim rozwiązaniem, w którym władzom  lokalnym daje się możliwość wykorzystania  miejscowych zasobów energetycznych w postaci odpadów w celu produkcji energii na miejscowe potrzeby. Rozwiązanie takie wychodzi na przeciw potrzebom przedsiębiorstw gospodarki odpadami, którym nie zaproponowano innych konkretnych alternatyw dotyczących zagospodarowania olbrzymiej nadwyżki frakcji palnej odpadów, prowadzi do zmniejszenia kosztów w gospodarce odpadami i daje możliwość produkcji tańszej energii dla mieszkańców?.

Co nowego w Europie i Komisji Europejskiej?

Gospodarkę odpadami w krajach Unii Europejskiej, z uwzględnieniem przede wszystkim  modeli rozszerzonej odpowiedzialności producentów na przykładzie krajów europejskich, przybliżyła zebranym Anna Larsson – dyrektor ds. Rozwoju Przedsięwzięć GOZ firmy Rellop platform z siedzibą w Brukseli. Producenci i wprowadzający na rynek opakowania i produkty w opakowaniach w Unii  ponoszą rzeczywiste koszty zbiórki i zagospodarowania wprowadzanych na rynek opakowań. Jako przykłady dobrych i skutecznych praktyk ROP wskazała zastosowanie w rozwiązaniach norweskich dodatkowej dopłaty od producentów w przypadku wprowadzania na rynek opakowań złożonych materiałowo (utrudniających proces recyklingu). Poszczególne kraje mając na uwadze dobro środowiska wprowadzają  w swoich krajowych uregulowaniach wiele dodatkowych rozwiązań, wychodzących poza ramy minimalnych wymagań dla krajów członkowskich wskazanych w Dyrektywach Europejskich. I tak, np.:  we Francji planowane jest do roku 2030 wdrożenie całkowitego zakazu wprowadzania na rynek produktów, których recykling jest technicznie niemożliwy. Do tego roku Francja planuje także obowiązkowo zredukować o 50% ilość wprowadzanych na rynek butelek z tworzyw sztucznych. Do roku 2040 ma nastąpić całkowite wyeliminowanie z rynku opakowań jednorazowych z tworzyw sztucznych.

Również Włochy, mając na uwadze ochronę zasobów naturalnych i ograniczenie produkcji opakowań z tworzyw sztucznych wprowadziły dodatkowy podatek za produkcję tworzyw z surowców pierwotnych w wysokości 450 euro za 1 tonę.

Wykład Anny Larsson uzupełnił referat Valentin?a Fournel z francuskiej organizacji Citteo, który wykazał jak ogromne znaczenie ma ekoprojektowanie opakowań dla pozyskania odpowiednich poziomów recyklingu.

Jak pokazują powyższe przykłady wiele krajów europejskich wykracza poza ramy minimalnych wymagań  w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Wprowadzone przez nie dodatkowe regulacje prawne mają na celu zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu odpadów. Jak słusznie zauważyli uczestnicy krakowskiej konferencji tymczasem w Polsce wciąż brakuje efektywnego systemu ROP.

Do perspektyw branży odpadowej w kontekście europejskim odniósł się również Krzysztof Bałanda ? Członek Zarządu i Przedstawiciel KIGO w Municipal Waste Europe, przedstawiając uczestnikom kierunki zmian w gospodarce odpadami w świetle najnowszych dyrektyw unijnych. Wskazał na fakt, że instytucje unijne propagują nowe spojrzenie na działalność w gospodarce odpadami , w którym powinniśmy patrzeć na nią przez pryzmat całości, gdyż tylko wówczas możliwe jest pozyskanie najlepszych efektów środowiskowych. w ramach realizacji założeń modelu ?gospodarki o obiegu zamkniętym. Krajowa Izba Gospodarki Odpadami wychodząc naprzeciw wyzwaniom gospodarki obiegu zamkniętego wydała poradnik dla przedsiębiorstw i samorządów, pt.: ?Gospodarka o obiegu zamkniętym ? jak zaimplementować gospodarkę o obiegu zamkniętym w zgodzie z ograniczeniami środowiskowymi?,  którego autorem jest Krzysztof Bałanda. Promocja poradnika zbiegła się z datą naszej krakowskiej konferencji i wszyscy uczestnicy otrzymali darmowy egzemplarz naszego innowacyjnego wydania.

Zmiany prawne i ich wpływ na kształtowanie działalności w gospodarce odpadami
w gminach

Szeroki aspekt, omawianych na konferencji, zagadnień prawnych związanych z gospodarką odpadami wzbudził ożywioną dyskusję uczestników spotkania. Ekspert KIGO – Mec. Sławomir Podgórski z Kancelarii Radców Prawnych Sławomir Podgórski
i Agnieszka Kapera przedstawił zebranym zagadnienia związane z nowymi zasadami wyliczania wskaźników odzysku i recyklingu odpadów. Maciej Kiełbus ? Partner w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners przedstawił referat dotyczący aktualnych zmian prawnych w gospodarce odpadami, a Konrad Różowicz z Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners skupił swoje wystąpienie na kwestiach prawnych dotyczących zamówień publicznych w gospodarce odpadami i ich wpływie na działalność samorządowych spółek komunalnych oraz gmin. Panel prawny został uzupełniony przez Mec Marcina Maciochę z firmy REFUNDA, który w swoim wystąpieniu skupił się na aktualnym orzecznictwie TSUE w zakresie zamówień in-house w gospodarce odpadami komunalnymi.

Jak ważna jest współpraca  pomiędzy władzami miasta, a spółką  komunalną  w kreowaniu polityki środowiskowej w dobie wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym  przedstawił, na przykładzie kompleksowych działań Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania w Krakowie Henryk Kultys – Prezes MPO w Krakowie.

Z dużym zainteresowaniem uczestników konferencji spotkały się także prezentacja dr. Marka Zdaniewicza z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie w której wykazał jakie zagrożenia sanitarne niesie za sobą zbiórka odpadów ulegających biodegradacji  i wystąpienie Prof. Agnieszki Generowicz z Politechniki Krakowskiej traktująceo aspektach oczyszczania miasta jako elementu zrównoważonego rozwoju gminy.

Podczas konferencji uczestnicy mieli możliwość zwiedzenia instalacji należących do Zakładu Gospodarki Komunalnej w Bolesławiu, nie zabrakło także prezentacji sponsora głównego konferencji firmy EKOCEL prezentującego innowacyjne rozwiązania w dziedzinie bezemisyjnego wywozu nieczystości.

Ewa Rakowska, Dyrektor Biura , Krajowa Izba Gospodarki Odpadami